Novčana zarada utvrđuje se u skladu sa zakonom, opštim aktom (kolektivni ugovor kod poslodavca, odnosno pravilnik o radu) i ugovorom o radu, a odgovara uloženom trudu zaposlenog za obavljanje poslova za koje je zaposleni zasnovao radni odnos.
U skladu sa odredbama Zakona o radu zarada se sastoji od zarade za obavljeni rad i vremena provedenog na radu, zarade po osnovu doprinosa zaposlenog poslovnom uspehu poslodavca (nagrada, bonus i sl.) i drugih primanja po osnovu radnog odnosa, u skladu sa opštim aktom i ugovorom o radu.
Pod zaradom se smatraju sva primanja iz radnog odnosa, osim sledećih primanja koja proizlaze iz dobiti ostvarene u poslovnoj godini, zatim korišćenje sredstava za rad za obavljanje poslova, naknada troškova za prevoz, troškove na službenim putovanjima, otpremnina za odlazak u penziju, naknada troškova pogrebnih usluga za smrt člana uže porodice/u slučaju smrti zaposlenog, naknada štete zbog povrede na radu ili profesionalnog oboljenja, poklon deci za Božić i Novu godinu, jubilarna nagrada i solidarna pomoć i naknade u vezi sa otpremninom.
U naknadu za obavljeni rad i vreme provedeno na poslu ulaze osnovna zarada, deo zarade za radni učinak, kao i uvećane zarade. Osnovna zarada određuje se na osnovu uslova utvrđenih pravilnikom, potrebnih za rad na poslovima za koje je zaposleni zaključio ugovor o radu i vremenu provedenog na radu. Radni učinak određuje se na osnovu kvaliteta i obima obavljenih poslova, kao i odnosa zaposlenog prema radnim obavezama.
Pored osnovne zarade, zaposleni koji doprinose ostvarivanju ciljeva preduzeća mogu se nagraditi i stimulisati na razne načine. Pravo na uvećanu zaradu ostvaruje se:
-za rad na dan praznika koji je neradni dan – najmanje 110% od osnovice,
-za rad noću, ako takav rad nije vrednovan pri utvrđivanju osnovne zarade – najmanje 26% od osnovice,
-za prekovremeni rad – najmanje 26% od osnovice i
-po osnovu vremena provedenog na radu za svaku punu godinu rada ostvarenu u radnom odnosu kod poslodavca (minuli rad) – najmanje 0,4% od osnovice. Pri obračunu minulog rada, računa se i vreme provedeno u radnom odnosu kod poslodavca prethodnika, kao i kod povezanih lica sa poslodavcem u skladu sa zakonom.
Kada je reč o pripravnicima, njima pripada zarada u visini od najmanje 80% od osnovne zarade za poslove za koje je zaključio ugovor o radu, kao i na naknada troškova i druga primanja, u skladu sa opštim aktom i ugovorom o radu.
Novčana zarada za prethodni mesec se mora isplatiti najkasnije do kraja tekućeg meseca i to isključivo u novcu. Nagrade i bonusi za doprinos zaposlenog poslovnom uspehu poslodavca, kao deo odgovarajuće zarade moraju biti utvrđene opštim aktom i ugovorom o radu.